Αρχική Σελίδα - Αγριελιά (Olea oleaster) & ήμερη ελιά (Olea sativis)

Αγριελιά (Olea oleaster) & ήμερη ελιά (Olea sativis)

Tο είδος Olea europaea περιλαμβάνει τρείς παραλλαγές:
Την ήμερη,κοινή ελιά (Olea europaea var. Sativa)
Την άγρια ελιά ή αγριελιά ( (Olea europaea var. Oleaster) που φυτρώνει αυτόνομα. Φέρει αγκάθια σε νεαρή ηλικία και έχει πολύ μικρα φύλλα.
και την Olea europaea olivaster στην οποία ανήκουν όλα τα δέντρα τα οποία αναπτύχθηκαν από κουκούτσια αποικιλιών καλλιεργούμενων από τον άνθρωπο τα οποία όμως εξελίχθηκαν σαν άγρια και για τον λόγο αυτό δεν μοιάζουν με κανένα από τα προηγούμενα, διατηρούν όμως χαρακτηριστικά των δύο άλλων παραλλαγών.

άγρια ελιά (olea oleaster)

Tο είδος Olea oleaster έχει ένα θαμνώδες σχήμα με πολλές διακλαδώσεις, σκούρο-πράσινα φύλλα και μικρότερα φρούτα σε σύγκριση με την ελιά. Ο πολτός αγριελιάς είναι λεπτότερος, με χαμηλότερη περιεκτικότητα ελαίου από τα εξημερωμένα είδη. Κύρια οικονομική χρήση του είναι η παράδοση με τον εμβολιασμό.

Οι ελαιώνες, κυρίως αυτοί όπου καλλιεργούνται οι αρχαίες ελιές με παραδοσιακές, φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, όπως και οι θαμνώδεις περιοχές και τα δάση, στην καταπολέμηση των επιπτώσεων της αιολικής και της υδάτινης διάβρωσης καθώς και στον έλεγχο της απώλειας εδάφους και εξαθλίωσης της οργανικής ύλης. Επιπλέον, αυτά τα φυτά σε μεγάλο βαθμό συμβάλλουν στην άμβλυνση των αιτίων της ερημοποίησης. Σε περιοχές με μικρή δασική κάλυψη, οι ελαιώνες αντιπροσωπεύουν πολύτιμη άνθρακο-δεξαμενή, που μπορεί να παγιδεύει μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (έξι χρόνια μετά που φυτευτεί, ένας νεαρός ελαιώνας μπορεί να παρακρατεί έως και 55 k του CO2 ανά φυτό).

Μερικά είδη πουλιών για παράδειγμα το Cyanistes caeruleus, η κουκουβάγια με μακριά αυτιά, ο τσαλαπετεινός και η καρακάξα, φτιάχνουν τις φωλιές τους στις κουφάλες των κορμών των αιωνόβιων ελαιόδεντρων.

Πολλά άλλα αποδημητικά πτηνά βρίσκονται στις καλλιεργούμενες εκτάσεις όπου τρέφονται. Το Erithacus rubecula και το ψαρόνι παρατηρούνται πολύ συχνά στους ελαιώνες τον χειμώνα, ενώ η λευκή και η κίτρινη σουσουράδα συχνά φαίνονται κοντά σε αγροκτήματα με ζώα όπου ψάχνουν για έντομα στους σωρούς με κοπριά.

Η αξία της αρχαίας ελιάς

Δεν υπάρχει άλλο φυτό στον κόσμο με τόσο έντονη παρουσία στην ιστορία και τον πολιτισμό των λαών της Μεσογείου, όπως η ελιά (Olea europaea L. ssp. sativa Hoffman & Link, συνώνυμο Olea europea L. subsp. europaea).

Καλλιεργείται από την αρχαιότητα και τιμάται από τους Έλληνες (σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Αθηνά φύτεψε το πρώτο ελαιόδεντρο στην Ελλάδα). Σε πολλούς πολιτισμούς, θεωρείται ως ένα από τα πιο διάσημα σύμβολα της ειρήνης. Στην εβραϊκή θρησκεία, το ελαιόλαδο χρησιμοποιούταν σε ιερές τελετές: προφήτες και βασιλιάδες ήταν χρισμένοι ως ένδειξη της ανάληψης των δικαιωμάτων τους, από εκεί βγαίνει και η εβραϊκή λέξη Mashiah (Μεσσίας) ή Χριστός στην αρχαία ελληνική γλώσσα, πράγμα που σημαίνει "ο Κύριος είναι χρισμένος".

Η ελιά, πιθανώς προελεύσεως από τη Συρία, εισήχθη στη Μικρά Ασία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Ιταλία και άλλες χώρες της Μεσογείου.